![]() |
Matka Boża na tronie w kaplicy nowicjackiej |
![]() |
o. Mikołaj Łęczycki SI (1574-1652) |
![]() |
Tron Matki Bożej w starym ołtarzu |
Religijna, społeczna i kulturalna rola kolegium starowiejskiego była szczególnie widoczna w XIX i na początku XX wieku. Dzisiaj usytuowane na uboczu, z dala o ośrodków kultury i dużych miast nie odgrywa ważnej roli w życiu publicznym. Od roku 1976 w kolegium starowiejskim mieści się przede wszystkim nowicjat oraz infirmeria.
Sam obiekt jest natomiast dogodnym miejscem do spotkań dekanalnych, wyjątkowo służy jako dom rekolekcyjny (przede wszystkim jednak dla jezuitów i księży).
Od kilku lat Stara Wieś jest miejscem organizacji Ignacjańskich Dni Młodzieży – corocznych spotkań młodych ze wspólnot młodzieżowych działających przy jezuickich parafiach całej Polski. Kolegium starowiejskie mieści w swoich murach Muzeum Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego gromadzące pamiątki po sławnych jezuitach, dobroczyńcach zakonu, prezentuje także działalność społeczną i misyjną Towarzystwa w świecie.
Nie wolno jednak zapominać, że dzieje kolegium starowiejskiego to również losy kilku tysięcy jezuitów, którzy „Ad Maiorem Dei Gloriam” (zawołanie zakonne) – „Dla większej chwały Bożej” poświęcali swoje życie, jako klerycy zdobywali wiedzę i zapał, by potem owocnie pracować dla Kościoła w Polsce lub też poza jej granicami. Są to więc po części dzieje Kościoła. Kilku z nich zmarło w opinii świętości i oczekuje na procesy beatyfikacyjne.
Na pierwszym piętrze, nad zakrystią kościoła znajduje się kaplica domowa pod wezwaniem św. Stanisława Kostki. Przebudowana w stylu neorenesansowym w latach 1895- 1897, według projektu architekta Stanisława Krzyżanowskiego. Jest ona trzecią z kolei kaplicą znajdującą się w tym miejscu. Na samym początku, w XVIII wieku znajdowało się tutaj oratorium paulińskie z oknami na prezbiterium bazyliki (później zamurowanymi). Drugą kaplicę urządzono w latach 1860-1864 i ozdobiono freskami przez br. Kaspara Pietrzyka SJ, przedstawiającymi życie św. Stanisława Kostki w siedmiu obrazach.
Obecna, trzecia kaplica została przebudowana w stylu neorenesansowym wg projektu architekta Stanisława Krzyżanowskiego w latach 1895-1897. W tym celu powiększenia kaplicy rozbudowano znajdującą się pod nią zakrystię ku wschodowi, obkuto grube mury co dało więcej przestrzeni i podniesiono strop z 3,8 do 7 metrów. Do pomieszczenia wpuszczono światło przez ogromne okno w nowo wybudowanej ścianie wschodniej.
Kaplicę ozdabiają pięknie wykonany drewniany strop z rozetami w kasetonach „wspierany” na dyskretnych gzymsach opartych na pilastrach zdobnych w roślinne ornamenty. Z wysoka spoglądają na modlących się z gipsowych medalionów święci i błogosławieni Towarzystwa Jezusowego. Do zachodniej ściany przylega drewniany, neorenesansowy ołtarz z 1897 rokuj. Osiemnastowieczny obraz w ołtarzu przedstawia św. Stanisława. Poniżej, na mensie, znajduje się mahoniowe tabernakulum – a ponad nim – tron dla Matki Bożej Nowicjackiej. Ta XVII wieczna figurka MB w sposób szczególny patronującej nowicjuszom w Starej Wsi, pochodzi z Loretto. Została sprowadzona przez o. Mikołaja Łęczyckiego SJ.